نخستین گزارش از گونه Pluteus cinereofuscus برای میکوبیوتای ایران

نوع مقاله : سیستماتیک و تنوع زیستی قارچ‌ها

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه گیاه‌پزشکی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشیار گروه گیاه‌پزشکی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات رستنی‌ها، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

طی نمونه‌برداری‌های مستمری که از سال 1393 تا 1396 در مناطق مختلف شهرستان اسلام‌آباد غرب به عمل آمد، دو نمونه متعلق به جنس Pluteus جمع‌آوری گردید. در محل نمونه‌برداری، ضمن ثبت مختصات جغرافیایی، مشخصات زیستگاه، نحوه رویش و ویژگی‌های ریخت‌شناختی ماکروسکوپی ثبت گردید. این ویژگی‌های شامل بازیدیوسپور، بازیدیوم، سیستیدیوم و یاخته‌های سطح کلاهک با استفاده از میکروسکوپ نوری مدل BX51 مشاهده، اندازه‌گیری و عکس‌برداری شد. همچنین، توالی DNA مربوط به ناحیه ترانویسی شونده داخلی ریبوزومی (rDNA-ITS) با استفاده از آغازگرهای ITS1 و ITS4 تکثیر و تعیین توالی شد. تجزیه و تحلیل تبار‌شناختی و تعیین روابط گونه‌ها به روش Maximum Likelihood با 1000 تکرار بوت‌استراپ و با استفاده از نرم‌افزار MEGA6 صورت گرفت. براساس نتایج مطالعات ریخت‌شناختی در کنار داده‌های حاصل از توالی‌های ناحیه rDNA-ITS، دو گونه شامل P. cinereofuscusو P. nanus شناسایی شد. گونه P. nanusپیش از این از ایران گزارش شده است، ولی گونه P. cinereofuscus برای نخستین بار برای بیوتای قارچی ایران گزارش می‏شود. مشخصات ریخت‌شناختی گونه مذکور به شرح زیر است: کلاهک به قطر تقریبی چهار سانتی‏ متر، نخست محدب و سپس مسطح و در مرکز دارای برآمدگی جزیی، با حاشیه به شدت شیاردار؛ به رنگ خاکستری مایل به زیتونی و در حاشیه قهوه‌ای مایل به خاکستری. در ابتدای رشد و در شرایط مرطوب، کلاهک حالت خیس‌خورده. تیغه‌ها نسبتا متراکم و نحوه اتصال آن‌ها به پایه به صورت آزاد. رنگ تیغه‌ها، در ابتدا سفید و سپس صورتی. نقش هاگ صورتی مایل به قهوه‌ای. پایه بلند، استوانه‌ای، به ارتفاع تا پنج سانتی‌متر و قطر کمتر از یک سانتی‌‌متر، به‌ رنگ سفید و در قاعده خاکستری کم‌رنگ. حلقه غایب. یاخته‌های سطح کلاهککروی. بازیدیوسپور‌ها کروی تا بیضوی، با سطح صاف و به ابعاد 9-8 × 9/6-3/6 میکرومتر. بازیدیوم‌ها گرزی شکل و دارای چهار استریگما. سیستیدیوم‌ها در سطح تیغه‌ها به شکل‌های مختلف استوانه‌ای، گرزی، کیسه‌ای یا فلاسکی شکل. نمونه بررسی ‌شده: استان کرمانشاه، اسلام‌آباد غرب، داربادام، به صورت انفرادی روی بقایای شاخ و برگ بلوط، E46º 25´54˝،N34º 01´08˝،1700 متر، 23/2/95، الهام صیدمحمدی (IRAN 16960 F).

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Arefipour, M.R., Askary, H., Salari, A.N., Hamzehzarghani, H., Boujari, J., Zahedi, M. & Zeinali, S. 2006. Introduction of hallucinogenic mushrooms new to Iran mycoflora from north and west forests of Iran. Proceedings of the the 17th Iranian Plant Protection Congress, 2–5 Sept., Karaj, Iran: 412.
Asef, M.R. 2007. Agaric flora of northwest forests of Iran. Proceedings of the 15th Congress of European Mycologists, 16–21 Sept., Saint Petersburg, Russia: 112–113.
Ershad, D. 1995. Fungi of Iran. Agricultural Research, Education and Extension Organization. 888 p.Hansen, L. & Knudsen, H. (eds). 1992. Nordic Macromycetes: Vol. 2. Polyporales, Boletales, Agaricales, Russulales. Nordsvamp. 474 pp.
Kirk, P.M., Cannon, P.F., Minter, D.W. & Stalpers, J.A. 2008. Dictionary of the Fungi. CAB International. Wallingford, UK. 771 pp.
Saber, M. 1991. Contribution to the knowledge of Amanitaceae and Pluteaceae (Agaricales) collected in Iran. Proceedings of the 10th Plant Protection Congress, 1–5 Sept., Kerman, Iran: 135.
Saber, M. 1993. New records of Pluteaceae (Agaricales) from Iran. Proceedings of the 11th Iranian Plant Protection Congress, 28 Aug.–2 Sept., Rasht, Iran: 288.
Saber, M. 2000. New records of Agaricales from Iran. Proceedings of the the 14th Iranian Plant Protection Congress, 5–8 Sept., Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran: 381.
Saber, M. & Esmaeli Taheri, A. 2002. A report on Basidiomycetes fungi from Kashan. Proceedings of the 15th Iranian Plant Protection Congress, 7–11 Sept., Razi University, Kermanshah, Iran: 171.
Saber, M. & Esmaeili Taheri, A. 2004. A report on macromycetes fungi from different parts of Iran. Proceedings of the 16th Iranian Plant Protection Congress, 28 Aug.–1 Sept., University of Tabriz, Tabriz, Iran: 464.
Saber, M. & Mehravaran, H. 2004. A report on macromycetes fungi from Orumieh (West Azarbaijan). Proceedings of the 16th Iranian Plant Protection Congress, 28 Aug.–1 Sept., University of Tabriz, Tabriz, Iran: 486.
Tamura, K., Stecher, G., Peterson, D., Filipski, A.
& Kumar, S. 2013. MEGA6: Molecular Evolutionary Genetics Analysis Ver. 6.0. Molecular Biology and Evolution 30: 2725–2729.