Gilmaniella subornata، گونه جدیدی برای قارچ‌های ایران

امیری‌وفا, امیر; جمالی, صمد

doi:10.22092/bot.j.iran.2025.369426.1422

Gilmaniella subornata، گونه جدیدی برای قارچ‌های ایران

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : سیستماتیک و تنوع زیستی قارچ‌ها

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری‌شناسی گیاهی، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

² دانشیار گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

10.22092/bot.j.iran.2025.369426.1422

چکیده

جنس قارچی Gilmaniella Barron (از آسکومیکوتا و فاقد جایگاه مشخص در آرایه‌های پایین‌تر) که در سال ۱۹۶۴ توسط بارُن پایه‌گذاری شد، شامل نه گونه ثبت‌ شده در پایگاه‌های Index Fungorum و MycoBank است. در دی ماه 1401، جدایه‌ای از این جنس از طوقه درخت پسته (.Pistacia vera L) با علایم زوال در یکی از باغ‌های کرمانشاه جداسازی شد. این جدایه با ویژگی‌های ریخت‌شناختی نظیر ریسه‌های هوایی شفاف تا قهوه‌ای کم‌رنگ با عرض 1/5 تا 5 میکرومتر و کنیدیوم‌های کروی تا نیمه‌کروی با قطر 9 تا 11 میکرومتر، به ‌عنوان G. subornata Morinaga, Minoura & Udagawa شناسایی شد. این شناسایی با مقایسه با منابع تخصصی (Morinaga et al. 1978, Umali et al. 1998) و تحلیل توالی‌های ژنی ITS (شماره‌ دسترسی PV162860) در بانک ژن تایید شد که شباهت ۹۹ درصدی با سویه‌ای از چین (MK419028) نشان داد. همچنین، توالی ژن بتا-توبولین این جدایه با شماره دسترسی PV477267 در GenBank ثبت شد که برای این گونه، نخستین ثبت توالی از این ناحیه محسوب می‌شود. مایه‌زنی این جدایه روی نهال‌های دوساله پسته هیچ‌گونه علایم بیماری ایجاد نکرد که حاکی از نقش احتمالی آن به ‌عنوان اندوفیت است. نمونه مرجع در مجموعه قارچ‌های مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور (تهران) تحت شماره IRAN 5348C نگهداری می‌شود. این نخستین گزارش از حضور G. subornata برای قارچ‌های ایران و ارتباط آن با درختان پسته در سطح جهانی است، درحالی‌ که پیش‌تر تنها G. humicola Barron از .Hordeum vulgare L در ایران گزارش شده بود (Ershad et al. 2018). این یافته‌ها نقش بوم‌شناختی متنوع و پتانسیل کاربردی این قارچ را برجسته می‌کند.

کلیدواژه‌ها