گزارش سه گونه جدید نجم طلایی برای فلور عراق

عبداله محمد ازامخشی, بختیار; فقیر, مرضیه بیگم; زمانی, اصغر

doi:10.22092/bot.j.iran.2024.367188.1400

گزارش سه گونه جدید نجم طلایی برای فلور عراق

نوع مقاله : سیستماتیک و تنوع زیستی گیاهان

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

² دانشیار گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

³ استادیار گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

10.22092/bot.j.iran.2024.367188.1400

چکیده

جنس نجم ‌طلایی با نام علمیGagea Salisb. (سوسنیان)، گیاهی چندساله و پیازی است که اعضای آن به طور گسترده در مناطق کوهستانی و زیرآلپی سراسر اوراسیا، جنوب‌غربی آسیا و شمال آفریقا پراکنش دارند. فلور عراق دارای نُه گونه از این جنس است که همگی در استان کردستان عراق، بیشتر در مراتع کوهستانی، نزدیک مناطق ذوب برف، گاهی در جنگل‌های بلوط و مراتع استپی از ارتفاع 500 تا 3000 متری یافت می‌شود. مطالعه حاضر که به بررسی آرایه‌شناسی جنس Gagea در کردستان عراق پرداخته است، سه گونه از این جنس شامل G. bulbifera (بخش Bulbiferae)، G. vegeta (بخش Platyspermum) و G. chomutovae (بخش Stipitatae) برای نخستین بار برای فلور عراق گزارش می‌شوند. G. bulbifera با دارا بودن پیاز منفرد روی محور برگ‌های ساقه‌ایی و قاعده‌ای غیرتوخالی و برش عرضی نیم‌دایره‌ای؛ G. vegeta به واسطه گلپوش خطی-سرنیزه‌ای نوک‌دار کشیده، داشتن یک برگ قاعده‌ای و تخمدان تخم‌مرغی و G. chomutovae به خاطر برگ‌های قاعده‌ای بیضوی-واژتخم‌مرغی نوک تیز یا نوک کند، به طول 23-20 سانتی‌متر، با برش عرضی توخالی و چهار برگ ساقه‌ای شناسایی شدند. شرح ریخت‌شناسی دقیق گونه‌ها، تصاویر قسمت‌های مختلف و نقشه پراکنش آن‌ها به همراه کلید شناسایی براساس ویژگی‌های مربوطه نیز ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها