تنوع ژنتیکی بین جمعیت‌های مختلف گل‌گندم بوته‌ای در ایران با استفاده از نشانگرهای SCoT

قاسمی, الهه; طلوعی, زینب

doi:10.22092/bot.j.iran.2024.366800.1397

تنوع ژنتیکی بین جمعیت‌های مختلف گل‌گندم بوته‌ای در ایران با استفاده از نشانگرهای SCoT

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد بیوشیمی، گروه زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

² استادیار گروه زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

10.22092/bot.j.iran.2024.366800.1397

چکیده

هدف از مطالعه حاضر، شناسایی تنوع ژنتیکی گیاه گل‌گندم بوته‌ای (Centaurea virgata Lam.) متعلق به کاسنیان از طریق نشانگر SCoT است. به این منظور، 42 نمونه از گونه مذکور از 11 منطقه مختلف ایران جمع‌آوری شد. ده پرایمر 131 باند از اندازه 200 تا 3000 جفت باز را ایجاد کردند که 102 باند (86/77%) چندشکل بودند. محتوای اطلاعاتی چندشکلی (PIC) 37/0 تا 50/0 با میانگین 43/0، نسبت چندگانه مؤثر (EMR) از 1 تا 11/4 و شاخص نشانگر (MI) از 006/0 تا 59/0 متغیر بود. براساس تجزیه و تحلیل واریانس مولکولی (AMOVA) تنوع ژنتیکی، در درون جمعیت‌ها (72%) بیشتر از بین جمعیت‌ها (28%) وجود داشت. در مجموع، بیشترین میانگین تنوع ژنی Nei (18/0)، شاخص شانون (27/0) و درصد جایگاه‌های چندشکلی (83/47) در جمعیت‌های آذربایجان‌غربی مشاهده شد. همچنین، بیشترین میانگین هتروزیگوتی کل (H_T) و هتروزیگوتی درون جمعیتی (H_s) به ترتیب با میزان 18/0 و 07/0 در جمعیت‌های آذربایجان‌غربی و گلستان به دست آمد. تمایز ژنتیکی بالا (G_ST = 1) تنوع ژنتیکی قابل‌توجهی را در جمعیت‌های خراسان‌رضوی، خراسان‌شمالی، کردستان و همدان نشان داد. آنالیز خوشه‌ای با روش NJ و تحلیل ساختار جمعیت، جمعیت‌های C. virgata را به شش خوشه اصلی تقسیم کرد. مطالعه حاضر نشان داد که نشانگر SCoT در ارزیابی تنوع ژنتیکی در بین جمعیت‌های مختلف گونه مورد بررسی کارآمد است.

کلیدواژه‌ها