نخستین گزارش از گونه کمیاب Ramariopsis pulchella از ایران

نوع مقاله : سیستماتیک و تنوع زیستی قارچ‌ها

نویسنده

استادیار پژوهش، بخش تحقیقات رستنی‌ها، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/bot.j.iran.2024.364625.1379

چکیده

در چارچوب جمع‌آوری و شناسایی قارچ‌های ماکروسکوپی ایران، نمونه‌هایی از یک قارچ مرجانی جمع‌آوری و براساس منابعی شامل Corner (1950) تحت نام Ramariopsis pulchella (Boud.) Corner (Agaricales, Clavariaceae) شناسایی شد. این نخستین گزارش از گونه از ایران می‌باشد. مشخصات گونه شناسایی شده به شرح زیر است: اندام بارده متشکل از شاخه‌های مرجانی شکل به رنگ صورتی کم‌رنگ تا بنفش پررنگ؛ شاخه‌های مرجانی دارای انشعابات منظم تا نامنظم دوتایی تا چندتایی در طول شاخه اصلی، انشعابات و نوک شاخه‌های فرعی؛ نوک شاخه‌ها و انشعابات ممکن است تیز تا گرد باشند؛ طول اندام بارده تا پنج سانتی‌متر، عرض شاخه‌ها در قطورترین قسمت تا چهار میلی‌متر و تعداد شاخه‌های تعیین‌کننده عرض و محدوده اندام بارده، متغیر؛ بازیدیوسپورها کروی تا شبه‌کروی، به ابعاد 5-5/3 × 5/3-5/2 میکرومتر؛ بازیدیوم‌ها استوانه‌ای تا چماقی، شفاف، با چهار استریگما،  به طول 28 تا 40 میکرومتر. رنگ خاص اندام بارده در گونه R. pulchella از صورتی تا بنفش پررنگ، یک ویژگی مناسب برای شناسایی این گونه است. این گونه تنها گونه شناسایی شده از جنس Ramariopsis با این ترکیب رنگ می‌باشد. نمونه بررسی شده: استان مازندران، پل سفید، انارم، به شکل ساپروفیت روی خاک و لابلای بقایای گیاهان و برگ‌ها، 15/4/1402، محمدرضا آصف (IRAN 18308 F). نام Ramariopsis برای نخستین بار در سال 1933 به عنوان یک زیرجنس از جنس Clavaria معرفی شد (Donk 1933). سپس کُرنر (1950) این آرایه را به سطح جنس ارتقا داد و با معرفی گونه R. kunzei به عنوان گونه تیپ جنس، آن را به عنوان یک جنس در میان قارچ‌های مرجانی معرفی کرد. پترسِن (Petersen 1978) تعریف جدیدی را برای جنس‌های Ramariopsis، Clavulinopsis و Clavaria براساس اندازه هیلار اپندیکس (hilar appendix)، نوع رنگدانه‌های موجود در بازیدیوم و تعداد هسته‌های باقی مانده در بازیدیوم پس از تشکیل هاگ ارایه داد. وی گونه‌هایی با هاگ‌های کروی و هیلار اپندیکس کاملا آشکار را از جنس Clavulinopsis به Ramariopsis منتقل کرد. براساس تعریف پترسن (1978)، جنس Ramariopsis باید شامل گونه‌هایی با بازیدیوم‌های منشعب یا ساده، با رنگ‌های سفید یا روشن و هاگ‌های کروی تا شبه‌کروی و صاف یا با تزیینات سطحی و هیلار اپندیکس کاملا آشکار باشد. هرچند جولیچ (Jülich 1985) تمام گونه‌هایRamariopsis  را به جنس Clavulinopsis منتقل کرد، اما این موضوع با تایید تاکسونومیست‌ها و متخصصان روبرو نشد. براساس مفهوم مورد تایید از جنس Ramariopsis، تاکنون 44 گونه از این جنس از سراسر جهان گزارش شده است (Garcia-Sandoval et al. 2005, Ainsworth 2008). پیش از این، یک گونه با نامR. kunzei  از این جنس از ایران گزارش شده است (Saber 1989).
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات