نخستین گزارش گونه بیگانه Gamochaeta americana از ایران

نوع مقاله : سیستماتیک و تنوع زیستی قارچ‌ها

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

2 دانشیار پژوهش بخش تحقیقات گیاه‌شناسی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، تهران، ایران

10.22092/bot.j.iran.2023.362707.1361

چکیده

طی پایش و ارزیابی جنگل‌های هیرکانی در استان گیلان، گونه بیگانه Gamochaeta americana (Mill.) Wedd از کاسنیان در حاشیه جاده جنگلی و بخش‌های تخریب شده پوشش بلند مازو-ممرَز (Quercus castaneifolia-Carpinus betulus) مشاهده و مورد شناسایی قرار گرفت. این گونه که برای نخستین بار از ایران گزارش می‌شود. G. americana بومی دنیای جدید است، اما توانسته در بیشتر خشکی‌های کره زمین پراکنش پیدا کند. مقاله حاضر شرح گیاه‌شناسی، نقشه پراکنش، تصاویر رنگی و صفات تشخیصی این گونه را ارایه می‌دهد. با توجه به  قابلیت تولیدمثلی، تولید بذرهای کوچک، فراوان و قابل انتشار با باد، G. americana می‌تواند به پراکنش وسیعی در ایران دست یابد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود، حضور این گیاه در کشور به ویژه در مناطق شمالی کشور پایش شده تا قبل از پراکنش گسترده و تهاجمی، به حذف و ریشه‌کنی آن اقدام گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Amini, T., Zare, H. & Pakravan, M. 2003. Sida rhombifolia L. (Malvaceae), a new record for the flora of Iran. Iranian Journal of Botany 10(1): 55–57.
Asadolahi, Z., Salmanmahiny, A. & Sakieh, Y. 2017. Hyrcanian forests conservation based on ecosystem services approach. Environmental Earth Sciences 76: 1–18.
Akhani, H., Djamali, M., Ghorbanalizadeh, A. & Ramezani, E. 2010. Plant biodiversity of Hyrcanian relict forests, N Iran: an overview of the flora, vegetation, palaeoecology and conservation. Pakistan Journal of Botany 42(1): 231–258.
Bidarlord, M., Dehdar Dargah, M. & Jalili, A. 2023. A new record of Solanum chenopodioides (Solanaceae), from Iran, Bujagh National Park (Guilan Province). Nova Biologica Reperta 10(1): 75–80 (In Persian).
Bidarlord, M., Kahneh, E., Tokasi, S. & Mirghasemi, S.T. 2021. Introducing the invasive species, Tradescantia fluminensis for the flora of Iran, with emphasis on its risk assessment. Rostaniha 22(1): 56–66 (In Persian with English summary).
Bidarlord, M., Jalili, A. & Zamani, R. 2019. First record of Pistia stratiotes (water lettuce) from Gilan province (North of Iran). Rostaniha 20(2): 182–187.
Bayer, R.J., Breitwieser, I., Ward, J. & Puttock, C. 2007. Tribe Gnaphalieae. Pp. 246–284. In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (eds), Kubitzki’s The families and genera of vascular plants, Vol. 8. Springer, Berlin, Heidelberg, New York.
Eskandari, M. & Abdi Fouladkolaei, N. 2020. Solanum viarum, a new invasive plant for Iran. Rostaniha 21(2): 299–302.
Eslami, B. & Naqinezhad, A. 2011.  A new shrubby Solanum (Solanaceae) species for the flora of Iran. Iranian Journal of Botany 17: 254–256.
Evenhuis, N.L. & Eldredge, L.G. 2012. New records of Gamochaeta (Asteraceae) in the Hawaiian archipelago. Occasional Papers 113: 1–6.
Freire, S., Grossi, M.A., Iharlegui, L., Abarca, C.L., Monti, C. & Bayón, N.D. 2021. Taxonomic identity of Gamochaeta americana and G. coarctata (Gnaphalieae, Asteraceae). Phytotaxa 523: 273–283.
Freire, S.E., Salomón, L., Bayón, N.D., Baeza, C.M., Muñoz Schick, M. & Migoya, M.A. 2016. Taxonomic revision of the genus Gamochaeta Wedd. (Gnaphalieae, Asteraceae) in Chile. Gayana Botanica 73(2): 292–345.
Galasso, G., Conti, F., Peruzzi, L., Ardenghi, N.M.G., Banfi, E., Celesti-Grapow, L., Albano, A., Alessandrini, A., Bacchetta, G., Ballelli, S. & Bandini Mazzanti, M.  2018. An updated checklist of the vascular flora alien to Italy. Plant Biosystems 152(3): 556–592.
GBIF (Global Biodiversity Information Facility) 2023. GBIF Home Page. https://www.gbif.org.
Ghahremaninejad, F. & Narimisa, S. 2018. Tribe Inuleae.  Pp. 74–103.  In: Assadi, M. (ed.), Flora of Iran, Vol. 144. Research Institute of Forests and Rangelands Publication. Tehran, Iran (In Persian).
Mozaffarian, V. & Yaghoubi, B. 2015. New record of Eichhornia crassipes (Water Hyacinth) from north of Iran. Rostaniha 16(2): 208–211.
Naqinezhad, A. & Saeidi Mehrvarz, Sh. 2007. Some new records for Iran and flora Iranica area collected from Boujagh National Park, N. Iran. Iranian Journal of Botany 13: 112–119.
Nentwig, W., Bacher, S., Pyšek, P., Vilà, M. & Kumschick, S. 2016. The generic impact scoring system (GISS): a standardized tool to quantify the impacts of alien species. Environmental Monitoring and Assessment 188: 1–13.
Nesom, G.L. 1990. The taxonomic status of Gamochaeta (Asteraceae: Inuleae) and the species of the United States. Phytologia 68: 186–198.
Nesom, G.L. 2006. Gamochaeta. Pp. 431–438. In: Barkley T.M., Brouillet L. & Strother J.L. (eds), Flora of North America, Vol. 19. Oxford University Press, New York, Oxford. http://efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1 & taxon_id=113220.
Nesom, G.L. 2022. Gamochaeta impatiens, sp. nov. (Asteraceae: Gnaphalieae), the USA adventive previously identified as G. coarctata. Phytoneuron 35: 1– 48.
POWO (Plants of the World Online) 2023. Facilitated by the Royal Botanic Gardens, Kew. http://www.plantsoftheworldonline.org.
Rechinger, K.H. 1980. Flora Iranica, No. 145. Akademische Druck-u. Verlagsanstalt, Graz, Austria.
Sáez, L. & Aymerich, P. 2021. An annotated Checklist of the Vascular Plants of Catalonia (northeastern Iberian Peninsula) https://bibdigital.rjb.csic.es/idurl/1/1765134.
Sagheb-Talebi, K., Sajedi, T. & Pourhashemi, M. 2014. Forest of Iran, a treasure from the past, a hope for the future. Springer-Verlag, the Netherlands, 145 pp.
Sajedi, S. 2019. First report of the Commelina communis from Iran. Rostaniha 20(2): 192–194.
Sajedi, S. & Amini Rad, M. 2014. First report of the invasive plant Araujia from Iran. Rostaniha 15(1): 71–74 (In Persian with English summary).
Sohrabi, S., Jalili, A., Zand, E. & Gherekhloo, J. 2022. Introducing some alien plants of Iran and their risk of invasion. Iran Nature 7(2): 77–85.
Szumańska, I., Kamiński, D., Rutkowski, L., Nienartowicz, A. & Piernik, A. 2021. Invasive plant species distribution is structured by soil and habitat type in the city landscape. Plants 10(4): 773. https://doi.org/10.3390/plants10040773.
Tokasi, S., Kazerooni Monfared, E., YaghoubI, B., Oveisi, M., Sasanfar, H., Rahimian Mashhadi, H. & Müller-Scharer, H. 2017. First report of Ambrosia psilostachya from Iran: An invasive plant species establishing in coastal area of Gilan province (N Iran). Rostaniha 18(2): 222–226.
Thiers, B. 2023. Index Herbariorum: A Global Directory of Public Herbaria and Associated Staff. New York Botanical Garden’s Virtual Herbarium. http://sweetgum.nybg.org/science/ih.
Urtubey, E., López, A., Chemisquy, M.A., Anderberg, A.A, Baeza, C.M., Bayón, N.D., Deble, L.P., Moreira-Muñoz, A., Nesom, G.L., Alford, M.H., Salomón, L. & Freire, S.E. 2016. New circumscription of Gamochaeta (Asteraceae, Gnaphalieae) inferred from nuclear and plastid DNA sequences. Plant Systematics and Evolution 302(8): 1047–1066.
Verloove, F., Dirkse, G.M. & Meeus, S. 2023. American cudweeds (Gamochaeta; Gnaphalium s.l., Asteraceae) in Belgium and the Netherlands. Gorteria Dutch Botanical Archives 43(1): 36–51.
Verloove, F. 2023. Manual of the Alien Plants of Belgium. Botanic Garden Meise, Belgium. https://alienplantsbelgium.myspecies.info/content/gamochaeta.
Yilmaz, H. 2021. Gamochaeta coarctata: A new alien species for Turkey. Turkish Journal of Biodiversity 4(2): 77–81.