Cnidiocarpa physospermifolia، گزارشی جدید برای فلور ایران

نوع مقاله : سیستماتیک و تنوع زیستی گیاهان

نویسندگان

1 استادیار پژوهش بخش تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، رشت، ایران

2 پژوهشگر گروه گیاهان عالی، دانشکده زیست‌شناسی، دانشگاه دولتی لومونوسوف مسکو، لنینسکی گوری، 119234، مسکو، روسیه

10.22092/bot.j.iran.2022.360477.1330

چکیده

جنس Pimenov Cnidiocarpa (چتریان) با پنج گونه، در جنوب غربی آسیا، قفقاز تا آسیای میانه پراکنش دارد. تا کنون در ایران از این جنس تنها گونه C. alata شناخته شده است، اما طی مطالعه فلورستیک منطقه حفاظت شده آق‌داغ واقع در جنوب استان اردبیل، از مانداب‌های نیمه‌آلپی، گونه‌ای دیگر از این جنس با نام  C. physospermifolia مشاهده و مورد شناسایی قرار گرفت. این گونه با ساقه ایستاده، شیاردار، برگ‌های دوبار سه‌بخشی، بدون برگه و یا با یک برگه خطی نازک، شعاع‌های چتر زبر و نابرابر و 6-4 کانال هدایت شیرابه درون مریکارپ قابل تشخیص بود. در گزارش حاضر، علاوه بر شرح گیاه، تصاویر تشخیصی، زیستگاه، صفات متمایزکننده از گونه موجود در ایران و کلید شناسایی برای همه گونه‌­های جنسCnidiocarpa ارایه می‌شود (شکل‌های 1 و 2).
 
 

کلیدواژه‌ها


Albov, N.M. 1895. Materials for Flora of Colchis (Prodromus Florae Colchicae). Proc. Tiflis Bot. Garden 1, 287.
GBIF.org. 2022. The Global Biodiversity Information Facility. Available from: https://www.gbif.org/species/7671179 [Accessed 20 Oct. 2022].
Hand, R. 2011. The Euro Med treatment of Apiaceae. Willdenowia 41(2): 245–250.
Hedge, I.C. & Lamond, J.M. 1972. Ligusticum L. Pp. 430–431. In: Davis, P.H. (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 4. Edinburgh University Press, Edinburgh.
Leute, G.H. 1970. Untersuchungen über den Verwandtschaftskreis der Gattung Ligusticum L. (Umbelliferae) II. Teil. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien 74: 457–519.
Linczevski, I.A. 1950. Ligusticum L. Pp. 567–579. In: Schischkin, B.K. (ed.), Flora URSS. Vol. 16. Akad. Nauk SSSR, Moskva-Leningrad.
Mabberley, D.J. 2017. Mabberley's Plant-book: a portable dictionary of plants, their classification and uses, ed. 4. Cambridge University Press, Cambridge.
Mozaffarian, V. 2007. Umbelliferae. Pp. 1–596. In: Assadi, M. & Maassoumi, A.A. (eds), Flora of Iran, Vol. 54. Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran (In Persian).
Ostroumova, T.A., Kljuykov, E.V., Lavrova, T.V. & Ukrainskaja, U.A. 2019. Delimitation of the genera Katapsuxis, Cnidiocarpa and Selinum (Umbelliferae) and the taxonomical synopsis. Turczaninowia 22(2): 43–57.
Nobis, M., Nobis, A. & Kozak, M. 2009. Taxonomy and Distribution of Macrosciadium alatum (Bieb.) V. Tichomirov and Lavrova [Apiaceae]: a new alien species in the flora of Europe. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 78(2): 131–136.
Parr, C.S., Wilson, M.N., Leary, M.P., Schulz, K.S., Lans, M.K., Walley, M.L., Hammock, J.A., Goddard, M.A., Rice, M.J., Studer, M.M. & Holmes, J.T. 2014. The Encyclopedia of Life, Vol. 2: Providing global access to knowledge about life on earth. Biodiversity Data Journal 2: e1079, doi: 10.3897/BDJ.2.e1079.
Pimenov, M.G. 1983. Cnidiocarpa, a new genus of the family Umbelliferae. Botanicheskii Zhurnal 68(1): 86–89 (In Russian).
Pimenov, M.G. 2005. Taxonomic additions and corrections in the genus Cnidiocarpa (Umbelliferae). Botanicheskii Zhurnal 90: 250–256 (In Russian).
Pimenov, M.G. 2018. Updated checklist of Chinese Umbelliferae: nomenclature, synonymy, typification, distribution. Supplementum. Turczaninowia 21(1): 113–123.
Plunkett, G.M., Pimenov, M.G., Reduron, J.P., Kljuykov, E.V., Lee, B.Y., van Wyk, B.E., Tilney, P.M., Watson, M.F., Ostroumova, T.A., Spalik, K. & Hart, J.M. 2018. Apiaceae. Pp. 9–206. In: Kubitzki K. (ed.), The families and genera of vascular plants, Apiales, Gentianales (except Rubiaceae), Vol. 15. Springer International Publishing, AG.
POWO. 2020. Plants of the World Online. Facilitated by the Royal Botanic Gardens, Kew. http://www. plantsoftheworldonline.org.
Pu, F.T. & Watson, M.F. 2005. Ligusticum L. Pp. 140–151. In: Wu, Z.Y., Raven, P.H. & Hong, D.Y. (eds), Flora of China, Vol. 14. Missouri Botanical Garden Press.
Rechinger, K.H. 1987. Ligusticum L. Pp. 355–360. In: Rechinger, K.H. (ed.), Flora Iranica, Vol. 162. Akademische Druck- u. Verlagsanstalt, Graz.
Ren, T., Xie, D., Peng, C., Gui, L., Price, M., Zhou, S. & He, X. 2022. Molecular evolution and phylogenetic relationships of Ligusticum (Apiaceae) inferred from the whole plastome sequences. BMC Ecology and Evolution 22(1): 1–14.
Spalik, K., Reduron, J.P. & Downie, S.R. 2004. The phylogenetic position of Peucedanum sensu lato and allied genera and their placement in tribe Selineae (Apiaceae, subfamily Apioideae). Plant Systematics and Evolution 243(3): 189–210.
Sun, N., He, X. J. & Zhou, S. D. 2008. Morphological cladistic analysis of Ligusticum (Umbelliferae) in China. Nordic Journal of Botany 26(1–2): 118–128.
Tamamshian, S.G. 1967. Umbelliferae. Pp. 5–137. In: Grosseim A.A. (ed.), Flora Caucaica, Vol. 7. Leningrad: “Nauka” (In Russian).
Thiers, B. 2022. [continuously updated]. Index Herbariorum: A global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden, Bronx. http://sweetgum.nybg.org/ih.
Tutin, T.G. 1968. Ligusticum L. Pp. 356. In: Tutin, T.G., Heywood, V.H., Burges, N.A., Moore, D.M., Valentine, D.H., Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds), Flora Europaea, Vol. 2. Cambridge University Press, Cambridge.
Valiejo-Roman, C.M., Shneyer, V.S., Samigullin, T.H., Terentieva, E.I. & Pimenov, M.G. 2006. An attempt to clarify taxonomic relationships in “Verwandtschaftskreis der Gattung Ligusticum” (Umbelliferae-Apioideae) by molecular analysis. Plant Systematics and Evolution 257: 25–43.