نخستین گزارش Coniothyrium ferrarisianum در ایران

نوع مقاله : سیستماتیک و تنوع زیستی قارچ‌ها

نویسندگان

1 دانشیار بیماری‌شناسی گیاهی، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران؛ مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی و علوم زیستی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ‏‌‌‌‌‌ارشد بیماری‌شناسی گیاهی، گروه گیاه‏‌‌‌‌‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

10.22092/bot.j.iran.2022.360285.1326

چکیده

طی پاییز 1399، هنگام بررسی قارچ‌های بیماری‌زا و غیر‌بیماری‌زا از درختان جنگلی زاگرس در دزفول (استان خوزستان، ایران)، دو جدایه Coniothyrium از برگ‌های دافنه (Daphne mucronata Royle) با علایم لکه‌برگی به دست آمد. برای جداسازی قارچ، قطعات کوچکی از مرز بافت‌های آلوده و سالم برگ‌ها (به قطر 7-3 میلی‌متر) بریده شد و در هیپوکلریت سدیم 2% (5/1-1 دقیقه) ضدعفونی‌ سطحی و سپس سه بار در آب مقطر استریل شستشو و  روی کاغذ صافی استریل خشک شدند. قطعات گیاهی روی محیط کشت سیب‌زمینی-دکستروز-آگار (PDA) که به آن 30 میلی‌گرم در لیتر سولفات استرپتومایسین اضافه گردیده بود، قرار داده شدند. پس از ده روز نگهداری در دمای 25 درجه سلسیوس، دو جدایه مشابه از نظر ریخت‌شناسی جداسازی شد که به روش نوک‌ریسه خالص‌سازی شدند. یک جدایه (IRAN 4783C) جهت بررسی‌های دقیق ریخت‌شناختی و مولکولی انتخاب شد. ریسه‌های هوایی تولید‌ شده روی PDA با استفاده از یک اسلاید شیشه‌ای سترون جمع‌آوری و DNA براساس یک روش آلی مبتنی بر فنل و کلروفورم استخراج شد. ناحیه ITS با استفاده از آغازگرهای ITS1 و ITS4 تکثیر و توالی‌یابی شد و در بانک ژن تحت شماره دسترسی ON365887 ثبت شد. جدایه مورد بررسی و سویه تیپ گونه Coniothyrium ferrarisianum (CBS 285.74)، 8/99 درصد همسانی نوکلئوتیدی در ناحیه ITS داشتند. تبارنمای درست‌نمایی بیشینه با استفاده از الگوریتم GTR + G + I در نرم‌افزار raxmlGUI 2.0 beta ساخته شد. در تبارنما (شکل 2)، جدایه تحت بررسی با دو سویه از گونه C. ferrarisianum (CBS 285.74 و PMM 2039) خوشه‌بندی شد و یک شاخه تکاملی با ارزش بوت‌استراپ 100 درصد ایجاد کرد. براساس ریخت‌شناسی و بررسی ناحیه ITS، این جدایه به ‌عنوان گونه C. ferrarisianum شناسایی شد که طبق دانش نویسندگان گزارش حاضر، نخستین گزارش آن برای قارچ‌های ایران است. مشخصات ریخت‌شناختی از کشت‌های رشد ‌یافته روی آرد-یولاف-آگار (OA) در تناوب نوری 12:12 ساعت به مدت 15 روز ثبت شد (شکل 1). قطر پرگنه‌ها روی محیط کشت OA بعد از هشت روز نگهداری در دمای 25 درجه سلسیوس به 26 میلی‌متر رسید. پرگنه‌ها پنبه‌ای‌ شکل و سفید و پیکنیدیوم‌ها به صورت دوایر قهوه‌ای در مرکز پرگنه‌های مسن‌تر مشاهده شدند. اندام بارده غیر‌جنسی از نوع پیکنیدیوم، به صورت انفرادی یا مجتمع روی سطح محیط کشت یا فرورفته در آن مشاهده شدند. پیکنیدیوم‌ها کروی تا نیمه‌کروی و اندازه آن‌ها 134-126(-103) × 115-131(-87) میکرومتر بود. سلول‌های کنیدیوم‌زا بی‌رنگ، از نوع فیالید و فلاسکی ‌شکل بودند. کنیدیوم‌ها تک‌سلولی، خاکستری تا کریستالی، بیضوی تا نیمه‌استوانه‌ای، با دیواره نازک و صاف و به اندازه (5/4-)4-5/2 × (8-)5/7-5/4 میکرومتر بودند.

کلیدواژه‌ها


Bien, S. & Damm, U. 2020. Prunus trees in Germany- a hideout of unknown fungi. Mycological Progress 19: 667–690.
Bestagno-Biga, M.L., Ciferri, R. & Bestagno, G. 1958. Ordinamento artificiale delle specie del genere Coniothyrium. Sydowia 12: 258–320.
Edler, D., Klein, J., Antonelli, A. & Silvestro. 2020. raxmlGUI 2.0: A graphical interface and toolkit for phylogenetic analyses using RAxML. Methods in Ecology and Evolution. http://dx.doi.org/10.1111/2041-210X.13512.
Farr, D.F. & Rossman A.Y. 2022. Fungal Databases: U.S. National Fungus Collections, ARS, USDA. Internet Resource: https://nt.ars-grin.gov/fungaldatabases (Retrieved Nov. 27, 2022).
Ibrahim, A., Sørensen, D., Jenkins, H.A., Ejim, L., Capretta, A. & Sumarah, M.W. 2017. Epoxynemanione A, nemanifuranones AeF, and nemanilactones AeC, from Nemania serpens, an endophytic fungus isolated from Riesling grapevines. Phytochemistry 140: 16–26.
Mehrabi-Koushki, M., Khodadadi-Pourarpanahi, S. & Jounbozorgi, S. 2018. Fungal endophytes associated with some thermotolerant plants in salt-stress ecosystem. Mikologiya i Fitopatologiya 52(3): 187–195.
Safi, A., Mehrabi-Koushki, M. & Farokhinejad, R. 2021. Plenodomus dezfulensis sp. nov. causing leaf spot of Rapeseed in Iran. Phytotaxa 523(2): 141–154.
Spies, C.F.J., Mostert, L., Carlucci, A., Moyo, P., van Jaarsveld, W.J., du Plessis, I.L., van Dyk, M. & Halleen, F. 2020. Dieback and decline pathogens of olive trees in South Africa. Persoonia 45: 196–220.
Verkley, G.J., Dukik, K., Renfurm, R., Göker, M. & Stielow, J.B. 2014. Novel genera and species of coniothyrium-like fungi in Montagnulaceae (Ascomycota). Persoonia 32: 25–51.
White, T.J., Bruns, T., Lee, S. & Taylor, J. 1990. Amplification and Direct Sequencing of Fungal Ribosomal RNA Genes for Phylogenetics. Pp. 315–322. In: PCR Protocols: A Guide to Methods and Applications (Gelfand, M.A., Sninsky, D.H. & White, T.J., eds). Academic Press, San Diego, CA.