Daphne pontica زیرگونه haematocarpa، گیاهی جدید برای فلور ایران

نوع مقاله : سیستماتیک و تنوع زیستی گیاهان

نویسندگان

1 محقق بخش تحقیقات رستنی‌ها، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 پژوهشگر کانون گیاهان، مؤسسه طبیعت، آموزش و تحقیقات طبیعتگردان، تهران، ایران

چکیده

در بررسی نمونه‌های جمع‌آوری شده از شمال کشور، نمونه‌ای متعلق به جنسDaphne L. از تیره Thymelaeaceae جمع‌آوری گردید که دارای مشخصات ریخت‌شناختی زیر می‌باشد:
گیاه درختچه‌ای افراشته، به ارتفاع تا یک متر، ساقه‌ها محکم، شاخه‌های مسن قهوه‌ای، شاخه‌های جوان سبز رنگ؛ پوست قرمز- قهوه‌ای؛ برگ‌ها چرمی، متراکم در انتهای شاخه، واژتخم‌مرغی- قاشقی، بیضوی و یا مستطیلی- بیضوی، نوک‌تیز و در قاعده باریک‌شونده، به ابعاد 5/3-5/1 × 9-3 سانتی‌متر، بدون کرک؛ گل‌آذین محوری، متشکل از یک جفت گل، دم‌گل‌آذین به طول 25-10 میلی‌‌متر؛ دم‌گل به طول 8-3 میلی‌متر؛ گل‌ها به رنگ سبز مایل به زرد؛ لوب گل‌بنه باریک، نیزه‌ای، نامساوی، دو لوب کوتاه‌تر از بقیه؛ تخمدان بدون کرک؛ میوه شفت، قرمز رنگ، به طول 5-5 میلی‌متر و عرض 4-3 میلی‌متر (شکل 1).
براساس ویژگی‌های ذکر شده و به استناد منابع موجود (Boissier et al. 1879, Pobedimova, 1949, Parsa 1951, Peterson 1972, Tan 1982)، این نمونه‌ها haematocarpa subsp. G. Woronow Daphne pontica تعیین نام شد. این زیرگونه برای نخستین بار برای ایران گزارش می‌شود. این گیاه از جنوب شرق اروپا تا منطقه قفقاز پراکنش داشته و در درختزارها یا شیب‌های پربوته رشد می‌کند، همیشه سبز، بسیار گل‌ده، میوه‌ده و معطر بوده و به‌ویژه هنگام غروب دارای بوی قوی می‌باشد. در طبقه‌بندی‌های موجود، گونه Daphne albowiana نیز با زیرگونه haematocarpa مترادف شده است (theplantlist.org).

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Akhiani, Kh. 1995. Thymelaceae, Flora of Iran, No. 15. Pp. 1–29. In: M. Assadi, V. Mozaffarian, M. Khatamsaz & A.A. Maassoumi (eds). Research Institute of Forest & Rangelands, Tehran.
Boissier, E. 1879. Thymelaeceae, Fl. Orientalis, Vol. 4. Pp. 1046–1055. H. Georg, Genevae, Basileae.
Cullen, J., Knees, S.G., Cubey, H.S. & Shaw, J.M.H. 2011. The European Garden Flora Flowering Plants: A Manual for the Identification of Plants Cultivated in Europe, Both Out-of-Doors and Under Glass. 2nd. Edition, Cambridge University Press, pp. 11–640.
Edmondson, J.R., Mill, R.R. & Tan, K. 1982. Thymelaeceae, Flora of Turkey, Vol. 7. Pp. 521–532. In: P.H. Davis (ed.). University of Edinburgh Press.
Parsa, A. 1951. Thymelaeceae, Flore de l’Iran, Vol. 4. Pp. 1177–1187. Tehran University, Tehran.
Peterson, B. 1972. Thymelaeceae, Flora Iranica, Vol. 95. Pp. 1–17. In: K.H. Rechinger (ed.). Akademische Druck-u. Verlagsanstalt, Graz-Austria.
Pobedimova, E.G. 1949. Thymelaeceae, Flora of the USSR, Vol. 15. Pp. 481–515. In: B.K. Sishkin (ed.). Botanical Institute of the Academy of Sciences of the U.S.S.R.
Tan, K. 1982. Thymelaeceae, Notes R.B.G. Edinburgh, Vol. 40(1): 213–221.
Takhtajan, A.L. (ed.) 2012. Konspekt Flora Kavkaza 3(2): 1–623. In: Takhtajan, A.L. (ed.). Editio Universitatis Petropolitanae.