معرفی زیرگونه جدیدی از گونه Reseda microcarpa از ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زیست‏شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 دانشجوی دکترای گروه زیست‏شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

Reseda microcarpa subsp. zanjanica Ranjbar & Asgari متعلق به تیره ورث (Resedaceae) به عنوان زیرگونه جدید از استان زنجان معرفی می‌شود. ویژگی‌های ریخت‌شناسی و ریزریخت‌شناسی شامل گل، برگ، گل‌آذین، دانه و دانه‌ گرده، بوم‌شناختی شامل ارتفاع و بستر رشد، پراکنش، آرایه‌شناختی و وضعیت حفاظت برای زیرگونه جدید (با توجه به فهرست IUCN) بررسی و با زیرگونه R. microcarpa subsp. microcarpaمقایسه گردید. به علاوه، بررسی آماری حاصل از کلیه صفات کمّی و کیفی ریخت‌شناسی و ریزریخت‌شناسی با استفاده از نرم‌افزار MVSP و با روش تجزیه مولفه‌های اصلی (PCA)، تفکیک این دو آرایه را تایید نمود. همه صفات به جز اندازه بیشینه شیار دانه گرده در سه گروه (صفات B شامل ارتفاع گیاه و طول گل آذین، گروه صفات C شامل اندازه محور قطبی دانه گرده و اندازه کمینه و میانگین شیار دانه گرده و گروه A شامل بقیه صفات ریخت‌شناسی و ریزریخت‌شناسی) قرار گرفتند و دو گروه از صفات، دارای ارزش آرایه‌شناختی بیشتر در جدایی دو آرایه فوق بودند (گروه C برایsubsp. microcarpa  R. microcarpa و گروه B برای زیرگونه جدید). اگر چه صفات گروه A در تعیین موقعیت هر دو آرایه با ارزش بود، اما اندازه بیشینه شیار دانه گرده کمترین ارزش را داشت.
 
 

کلیدواژه‌ها


Abdallah, M.S. & De Wit, H.C.D. 1978. The Resedaceae: A taxonomical revision of the family (final instalment). Mededeelingen vande Landbouwhoogeschool te Wageningen 78(14): 416.
Abdallah, M.S., De Wit, H.C.D. & Rechinger, K.H. 1982. Resedaceae. P. 23. In: Rechinger, K.H. (ed.), Flora Iranica 149. Akademische Druck-und Verlagsanstalt, Graz.
Asgari Nematian, M. & Ranjbar, M. 2021. Comparative pollen morphology and its systematic implications in Resedaceae in Iran. Nordic Journal of Botany. https://doi.org/10.1111/njb.03394.
Çilden, E., Yildirim, S., Zare, G. & Martín-Bravo, S. 2018. Rediscovery of the restricted endemic Reseda balansae (Resedaceae) in Turkey. Phytotaxa 362(1): 87–96.
Çilden, E. & Yildirim, S. 2021. The impact of seed micromorphology in the subgeneric classification of the genus Reseda L. (Resedaceae) in Turkey. Microscopy Research and Technique 84(14): 1­–12.
Cronquist, A. 1988. The Evolution and Classification of Flowering Plants. Botanical Garden, New York.
IUCN. 2019. Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria, Version 14. Prepared by the Standards and Petitions Subcommittee. Available from: http://iucnredlist. org/documents/ RedList Guidelines.pdf.
Komarov, V.L. 1939. Flora of the U.S.S.R., Vol. VIII, Capparidaceae, Cruciferae and Resedaceae. Botanical Institute of the Academy of Sciences of the U.S.S.R., Leningrad, 690 pp.
Kovach, W. 1999. MVSP-A Multivariate Statistical Package for Windows, ver. 3.1. Great Britain: Kovach Computing Services.
Martín-Bravo, S., Meimberg, H., Luceño, M., Märkl, W., Valcárcel, V., Bräuchler, C.H., Vargas, P. & Heubl, G. 2007. Molecular systematics and biogeography of Resedaceae based on ITS and trn L-F sequences. Molecular Phylogeny and Evolution 44: 1105–1120.
Martín-Bravo, S. & Jiménez-Mejías, P. 2009. Molecular data helps traditional taxonomy: re-evaluation of Reseda collina (Resedaceae), and a new record for Europe. Folia Geobotany 44: 399–421.
Nowroozi, M. 1993. Resedaceae, Flora Iranica. Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran.
Punt, W., Hoen, P.P., Blackmore, S., Nilsson, S. & Le Thomas, A. 2007. Glossary of pollen and spore terminology. Review of Palaeobotany and Palynology 143: 1–81.
Takhtajan, A. 1969. Flowering Plants: Origins and Dispersal. Smithsonian Institution Press, Washington.