مطالعه ریخت‌شناسی و ژنتیکی strobilaceum Halocnemum در اکوسیستم‌های مرتعی استان گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

2 دانش‌آموخته دکتری، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

گیاهان شورپسند‌ قادرند چرخه زندگی خود را در اراضی شور کامل‌ کنند و در صورت وجود برنامه‌های مدیریتی صحیح، می‌توان از آن‌ها
به نحو مطلوب بهره‌برداری نمود. Halocnemum strobilaceum، چندساله و اغلب بوته‌ای است که در شمال‌غرب، مرکز و جنوب‌شرق ایران می‌روید و در استان گلستان نیز پراکنش دارد. اهمیت این گیاه در حفاظت از خاک و تولید علوفه با بیشترین درصد ترکیب گیاهی در مناطق شور و قلیایی استان ایجاب می‌نماید تا با شناخت تنوع ژنتیکی آن، نسبت به انتخاب ژنوتیپ‌های برتر اقدام نمود. در این مطالعه، تنوع ریخت‌شناسی و ژنتیکی 13 جمعیت از این گونه در استان گلستان بررسی شد. تعداد 19 صفت کمّی و کیفی برای مطالعات مورفومتری انتخاب شد و سپس آنالیزهای آماری چندمتغیره انجام گرفت. برای ارزیابی تنوع ژنتیکی، از چهار آغازگر استفاده شد که در مجموع، 27 باند تولید کردند. مطالعه حاضر، ثابت کرد که ویژگی‌های ریخت‌شناسی و داده‌های مولکولیISSR  در تمایز جمعیت H. strobilaceum مورد بررسی مفید است. همچنین، هر دو ویژگی ریخت‌شناسی کمّی و کیفی برای تمایز جمعیت گونه مورد مطالعه مهم و مناسب بوده و سطح بالایی از تنوع ژنتیکی بین جمعیتی را نشان داد. تجزیه و تحلیل خوشه‌ای Ward براساس ویژگی‌های ریخت‌شناسی و داده‌های مولکولی، اطلاعات قابل توجهی را در روابط جامعه مورد مطالعه نشان داد.
 
 

کلیدواژه‌ها


Assadi, M. 2001. Chenopodiaceae. Pp. 27–65. In: Assadi, M., Maassoumi, A.A. & Khatamsaz, M. (eds), Flora of Iran 38. Tehran.
Biondi, E., Casavecchia, S., Estrelles, E. & Soriano, P. 2013. Halocnemum M. Bieb. Vegetation in the Mediterranean basin. Plant Biosystems. DOI: 10.1080/11263504.2013.832709.
Doyle, J.J. & Doyle, J.L. 1987. A rapid DNA isolation procedure for small quantities of fresh leaf tissue. Phytochemical Bulletin 19(1): 11–15.
El-Senosy Neima, K., Younis, A., Rania, A., Khalil, A., Rasha, M. & Mohamed, M. Abd El-Maboud. 2015. Antioxidant Enzymes and Molecular Markers Associated with Salinity Tolerance of Halocnemum strobilaceum (Pall.) Bieb. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences 15(4): 648–658.
Freeland, J.R., Kirk, H. & Peterson, S.D. 2011. Molecular Ecology, 2nd. ed. Wiley-Blackwell, UK, 449 pp.
Hammer, Q., Harper, D.A.T. & Ryan, P.D. 2012. PAST: Paleontological Statistics software package for education and data analysis. Palaeontologia Electronica 4: 9.
Hosseini, S.A. & Shahmoradi, A.A. 2011. Autecology of Halocnemum strobilaceum (Pall.) M. Bieb. in Saline and Alkaline Rangelands of Golestan Province. Journal on Plant Science Researches 22(6): 18–30.
Hosseini, S.A., Shahmoradi, A.A. & Abarsaji, Gh. 2016. An Investigation on the Presence Form of Halocnemum strobilaceum in Saline and Alkaline Rangelands of Northern Golestan Province. Iranian Journal of Range and Desert Research 14(2): 110–123.
Hou, Y. & Lou, A. 2011. Population genetic diversity and structure of a naturally isolated plant species, Rhodiola dumulosa (Crassulaceae). PLOS ONE. doi.org/10.1371/journal.pone.0024497.
Kadereit, G., Mucina, L. & Freitag, H. 2006. Phylogeny of Salicornioideae (Chenopodiaceae): diversification, biogeography, and evolutionary trends in leaf and flower morphology. Taxon 55(3): 617–642.
Minaeifar, A., Sheidai, M. & Attar, F. 2015. Genetic and morphological diversity in Cousinia cylindracea (Asteraceae) populations: Identification of gene pools. Biodiversitas 16: 288–294.
Minaeifar, A., Sheidai, M., Attar, F., Noormohammadi, Z. & Ghasemzadeh-Baraki, S. 2016. Biosystematic study in the genus Cousinia Cass. (Asteraceae), section Cousinia. Biochemical Systematics and Ecology 69(1): 252–260.
Nasrollahi, F. & Tahmasebi, A. 2021. Genetic study of Halocnemum strobilaceum (Amaranthaceae) with the use of ISSR molecular markers in Golestan province. The 2nd. International and 5th National Conference on Conservation of Natural Resources and Environment.
Papini, A., Trippanera, G.B., Maggini, F., Filigheddu, R.S. & Biondi, E. 2004. Plant Biosystems 138(3): 215–223.
Peakall, R. & Smouse, P.E. 2006. GENALEX 6: genetic analysis in Excel. Population genetic software for teaching and research. Molecular Ecology Notes 6(1): 288–295.
Podani, J. 2000. Introduction to the Exploration of Multivariate Data. Backhuyes: Leiden, 407 pp.
Schneller, J. & Liebst, B. 2007. Patterns of variation of a common fern (Athyrium filix-femina; Woodsiaceae). population structure along and between altitudinal gradients. American Journal of Botany 94(1): 965–971.
Sheidai, M., Seif, E., Nouroozi, M. & Noormohammadi, Z. 2012. Cytogenetic and molecular diversity of Cirsium arvense (Asteraceae) populations in Iran. Journal of Japanese of Botany 87(2): 193–205.
Sheidai, M., Zanganeh, S., Haji-Ramezanali, R., Nouroozi, M., Noormohammadi, Z. & Ghasemzadeh-Baraki, S. 2013. Genetic diversity and population structure in four Cirsium (Asteraceae) species. Biologia 68(1): 384–397.
Sheidai, M., Ziaee, S., Farahani, F., Talebi, S.M., Noormohammadi, Z., Hasheminejad & Ahangari Farahani, Y. 2014. Infra-specific genetic and morphological diversity in Linumalbum (Linaceae). Biologia 69(2): 32–39.
Toranjzar H. & Fathi, A. 2016. Study of the Morphometric Characteristics of Halocnemum strobilaceum Nebkhas type in Mighan Playa (Arak). The Desert Ecosystem Engineering Journal 4(9): 35–42.
Toro, M.A. & Caballero, A. 2005. Characterization and conservation of genetic diversity in subdivided populations. Philosophical Transactions of the Royal Society B. 360(2): 1367–1378.
Weising, K., Nybom, H., Wolff, K. & Kahl, G. 2005. DNA Fingerprinting in Plants. Principles, Methods, and Applications, 2nd ed. 472. CRC Press, Boca Rayton, Fl, USA, pp. 1–17.