مطالعه مورفولوژیکی و فیلوژنتیکی تعدادی از گونه‌‌های Fusarium متعلق به گونه مرکب Gibberella fujikuroi در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه گیاه‌پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

2 استاد گروه گیاه‌پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج (jnikkhah@ut.ac.ir)

3 استادیار گروه گیاه‌پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

4 دانشجوی دکتری گروه گیاه‌پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

چکیده

گونه مرکب Gibberella fujikuroiبا فرم غیرجنسی Fusarium spp. عامل تعدادی از بیماری­های گیاهی مهم می­باشد و گونه‌های شناسایی شده در این گونه مرکب متابولیت­های ثانویه متعددی تولید می­کنند. در تحقیق حاضر، ارزیابی مورفولوژیکی 46 جدایه به دست آمده از میزبان­های برنج، ذرت، نیشکر و پیاز و مطالعه فیلوژنتیکی 22 جدایه منتخب از این گونه­ها براساس توالی­یابی نوکلئوتیدی نواحی ITS1-5.8S-ITS2 و ژن EF-1α انجام گردید. با ارزیابی ویژگی­های مورفولوژیکی 46 جدایه از جنس Fusarium، پنج گونه F. fujikuroi، F. proliferatum،F. sacchari ، F. verticillioides و F. thapsinum شناسایی شدند. دو جدایه به دست آمده از نیشکر از نظر مورفولوژیکی به گونه F. verticillioides بسیار شبیه بودند، اما توالی­یابی ژن EF-1α نشان داد که جدایه­ها متعلق به گونه F. andiyazi می­باشند. براساس توالی­یابی ژن EF-1α شش کلاد اصلی مشخص شد و این ژن توانست تمامی گونه­های مورد بررسی در این تحقیق را به خوبی از یکدیگر تفکیک نماید. این در حالی است که نواحی ITS1-5.8S-ITS2 پنج کلاد اصلی را مشخص نمود. نواحی ITS1-5.8S-ITS2 گونه­های F. proliferatum و F. verticillioides را از یکدیگر متمایز نمود، اما این نواحی قادر به تمایز گونه­های F. proliferatum و F. fujikuroiو همچنین دو گونه F. andiyazi و F. verticillioides از یکدیگر نبودند. در مجموعمی­توان بیان کرد که ژن EF-1α برای شناسایی سریع گونه­های فوزاریوم بسیار مناسب می­باشد.