Document Type : Research Paper
Authors
1
PhD Student, Department of Biology, Faculty of Science, Bu-Ali Sina University, Hamadan 65178-38695, Iran
2
Prof., Department of Biology, Faculty of Science, Bu-Ali Sina University, Hamadan 65178-38695, Iran
10.22092/bot.j.iran.2025.368722.1427
Abstract
The genus Dianthus L. (Caryophyllaceae) with approximately 600 species, is one of the important genera of the family, distributed across Europe, Asia, and Africa. This study aimed to investigate and characterize the pollen diversity of 14 taxa of the genus Dianthus (sect. Fimbriati) from various regions of Iran, with the objective of providing further insight into taxonomic and identification challenges within this group based on palynological data. The pollen grains were studied using light microscopy (LM) and scanning electron microscopy (SEM). Eighteen pollen characteristics such as size, shape, surface ornamentation, type and number of apertures, and their dimensions were examined. The data were analyzed using Past software and phylogenetic trees were constructed. The results showed that, D. libanotis and D. orientalis subsp. gorganicus were distinguished by their unique features for instance the distance between the pores (G) separated D. libanotis, while the large polar diameter (B), small equatorial diameter (C), and number of pores (M) differentiated D. orientalis subsp. Gorganicus from other taxa. Pollen heteromorphism in both size and shape was reported here for the first time within the Caryophyllaceae. Results from PCA and clustering analyses of pollen characteristics were consistent and supported each others. The study also revealed that, polar diameter, equatorial diameter, distance between pores and number of pores are among the most significant variables for distinguishing of the studied taxa. This is the first comprehensive study on pollen grains of this genus in Iran.
Keywords
Article Title [Persian]
بررسی ریزریختشناسی گرده در آرایه‌های منتخب از جنس میخک (بخش Fimbriati) در ایران
Authors [Persian]
-
نسرین عبداله‌پور
1
-
مسعود رنجبر
2
1
دانشجوی دکتری گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان 38695-65178، ایران
2
استاد گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان 38695-65178، ایران
Abstract [Persian]
جنس میخک با حدود 600 گونه یکی از جنس‌های مهم میخکیان در اروپا، آسیا و آفریقا پراکنده شده است. این مطالعه با هدف بررسی و شناسایی تنوع گرده‌ای 14 آرایه از جنس میخک (بخش Fimbriati) در مناطق مختلف از کشور ایران انجام شد تا مشکلات موجود در شناسایی و طبقه‌بندی آرایه‌شناختی این گروه با داده‌های گرده‌ای روشن‌تر گردد. دانه‌های گرده با استفاده از میکروسکوپ نوری (LM) و میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) مورد مطالعه قرار گرفتند. هجده ویژگی از گردهها نظیر اندازه، شکل، تزیینات سطحی، نوع دریچه، تعداد و اندازه مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Past تحلیل و درخت‌های تبارشناختی ترسیم گردید. نتایج نشان داد D. libanotis و D. orientalis subsp. gorganicus با ویژگی‌های منحصر به فرد خود مانند اندازه فاصله منافذ (G) باعث جدا شدن D. libanotis و ویژگی‌های اندازه قطر بزرگ (B)، قطر کوچک (C)و تعداد منافذ (M) باعث جدا شدن D. orientalis subsp. gorganicus از بقیه آرایه‌ها گردید. در مطالعه حاضر، ناهم‌شکلی‌گرده‌ای (heteromorphy) از لحاظ اندازه و شکل در دانه‌های گرده این جنس نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آنالیز PCA و clustering ویژگی‌های گرده‌شناسی در خوشه‌بندی آرایه‌های مطالعه شده با یکدیگر منطبق بوده و یکدیگر را تایید نمودند. همچنین، نتایج این بررسی نشان داد که قطر بزرگ، قطرکوچک، اندازه فاصله منافذ از هم و تعداد منافذ در گردهها از مهم‌ترین متغیرها در تمایز آرایه‌های مورد بررسی از یکدیگر هستند. نتایج مطالعه حاضر در مورد دانه گرده در این جنس برای نخستین بار در ایران گزارش می‌شود.
Keywords [Persian]
-
دانه گرده
-
درخت تبارشناختی
-
ریزریختشناسی
-
سیستماتیک
-
میخکیان
)