Palynological reconstruction of 1500 years of vegetation history of Veisar (N Iran)

Document Type : Research Paper

Authors

1 MSc graduated in Geology, Urmia University, Urmia, Iran

2 Assistant Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, Iran [e.ramezani@urmia.ac.ir (elias.ramezani@gmail.com)]

3 Assistant Prof., Department of Geology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran

4 Assistant Prof., Research Centre of Agriculture and Natural Resources, Botanical Garden of Nowshahr, Iran

5 Prof., Department of Peatland Studies and Palaeoecology, Institute of Botany and Landscape Ecology, EMA University of Greifswald, Germany

Abstract

Pollen analysis and AMS radiocarbon dating of a short sediment core from a mire in Veisar (Mazandaran province, N Iran) reveals the late-Holocene vegetation history of the area. High pollen values suggest that Caucasian alder (Alnus subcordata) has been present in the vicinity of the mire throughout the record. Wingnut (Pterocarya fraxinifolia), which was previously abundantly present, shows a dramatic decline around 900 BP and gradually disappears thereafter. Being also present in other palynological studies from the central Hyrcanian forests as well as from western Georgia, the Pterocarya decline might be attributed to a regional climate change, synchronous with the Mediaeval Climatic Anomaly. The high values of beech (Fagus), hornbeam (Carpinus), oak (Quercus) and elm (Ulmus) pollen imply the presence of species-rich forest on the slopes surrounding the study area over the past 1500 years. The occurrence of anthropogenic pollen grains, e.g. Juglans and Corylus, suggests long-term human impact in the region, whereas high values of Artemisia and chenopodiaceae AND Amaranthaceae pollen indicate open vegetation on or in the immediate vicinity of the peatland.

Article Title [Persian]

بازسازی پالینولوژیک 1500 سال تاریخچه پوشش گیاهی ویسر در شمال ایران

Authors [Persian]

  • معصومه خاکپور سییج 1
  • الیاس رمضانی 2
  • علی‌اصغر ثیاب‌قدسی 3
  • حبیب زارع 4
  • هانس یوستن 5
1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه
2 استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه [e.ramezani@urmia.ac.ir (elias.ramezani@gmail.com)]
3 استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه
4 استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، باغ گیاه‌شناسی نوشهر
5 استاد گروه پالئواکولوژی و مطالعات تورب‌زار، انستیتو گیاه‌شناسی و لنداسکیپ اکولوژی، دانشگاه گرایفسوالد، آلمان
Abstract [Persian]

در این پژوهش، تغییرات پوشش گیاهی ویسر (منطقه کجور، مازندران) در اواخر هولوسن با کمک پالینولوژی (گرده­شناسی) و تعیین سن به روش رادیوکربن، بازسازی و نقش آب و هوا و فعالیت انسان در این تغییرات بررسی می­شود. نمودار گرده‌ ویسر نشان می­دهد که در طول حدود 1500 سال گذشته، توسکا همواره در منطقه مورد مطالعه وجود داشته است. برخلاف توسکا، لرگ کاهش چشمگیری را در حدود 900 سال پیش نشان می­دهد و پس از آن به ­تدریج از پوشش گیاهی اطراف تورب‌زار ناپدید می­شود. به ­نظر می‌رسد که کاهش لرگ با پدیده آب و هوایی موسوم به بی­نظمی اقلیمی سده­های میانی در ارتباط باشد که آب و هوایی گرمتر و پرباران­تر را برای حدود 1000 سال پیش برای شمال کشور پیشنهاد می­کند. درختان مهم جنگلی بویژه راش و ممرز نقش مهمی در ترکیب پوشش جنگلی منطقه در کل زمان مورد بررسی به خود اختصاص می­دهند؛ هرچند، در پی تغییرات آب و هوایی و فعالیت­های انسان، تغییرات چشمگیری در فراوانی آن‌ها در طول زمان دیده می­شود. مهمترین نشانه­های دخالت انسان در اکوسیستم اولیه و تغییر کاربری زمین در منطقه ویسر، وجود گرده‌های درختان میوه (گردو و فندق)، مقادیر چشمگیر خرد‌ه‌های ‌زغال، کاهش قابل­توجه گرده درختان جنگلی و افزایش گرده گونه­های علفی است. ویژگی­های رسوبی و داده­های حاصل از سنجش حساسیت مغناطیسی مغزه ویسر حاکی از وقوع فرسایش در اطراف تورب‌زار ویسر است که با توجه به حضور دیرینه انسان می­توان آن را نشانگر افزایش فعالیت انسان در منطقه دانست. وجود قبرهای قدیمی در روستای ویسر نشانه­ای دیگر از حضور دراز مدت انسان در منطقه ویسر است.